Miladi takvime göre bir yıl daha bitti. 2014 acısıyla, tatlısıyla, derdiyle sevinciyle yerini 2015 yılına bıraktı. Adettendir, biz de söyleyelim. Bu yeni yıl öncekilerden daha güzel olsun. Mutluluğunuz, huzurunuz artsın. Adettendir dedik ama bu yazımızda adet haline gelmiş ancak yanlış kullanılan sözlere yer vereceğiz. Yanlış bir kullanımı sürdürmenin anlamı yok. Haydi, birlikte bakalım.
“Saatler olsun”: Berberde, kuaförde tıraş sonrası söylenen bir iyi dilek temennisi. Ancak saatler olsun demekle saç sakal tıraşı olmanın bir ilgisi yok. Doğrusu; sağlık ve sıhhat bulun anlamına gelen “sıhhatler olsun”.
“Güzele bakmak sevaptır”: Güzellik kavramı kişiye göre değişen öznel bir kavram. Herkesin farklı farklı güzellik tanımı varken, niye hepsi birden sevap olsun ki? Bazı durumlara meşruiyet kazandırmak için uydurulmuş bir cümle. Doğru kullanımı; “güzel bakmak sevaptır”. Burada bakış açısına dikkat çekilmiştir. Bir şeyin güzel yönlerine dikkat çekilirse güzelliklerin fark edilmesi de kolaylaşır.
“Aptala malum olurmuş” sözü de sık kullanılır. Herhangi bir konuda tahmini ortaya çıkan kişiye söyleniyor. Aslında bir harf işi değiştiriyor. Abdal kelimesi derviş, bilge anlamında iken, aptal kelimesi alık, anlama sorunu bulunan anlamına geliyor. “Abdala malum olurmuş” sözün doğrusu tabiki.
“Eşek hoşaftan ne anlar” bir konuda ilginin olmamasının normal olduğunu ifade etmek için kullanılıyor. Doğrusu ise; “eşek hoş laftan ne anlar” olacak.
“Su uyur düşman uyumaz”. Su değil “sü” olacak. Sü kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük’te, asker ve ordu olarak geçiyor. Anlamlı olması için bu sözün doğrusu: “Sü uyur düşman uyumaz” olarak bilinmelidir.
“Su küçüğün söz büyüğün”. Misafirlikte sıkça dile getirilir. Özellikle su ikram edilirken. Diğer sözler gibi muhtemelen zaman içinde anlam kayması olmuş. Çoğu zaman da merak edilir, su niye küçüğün, atalarımız niye böyle söylemiş diye. Su değil sus aslında özü. “Sus küçüğün su büyüğün”.
Bu sözleri çoğaltabiliriz anacak yılın ilk günü çok uzatmayalım. Haftaya tekrar bu köşede güzel konularla buluşabilmek temennileriyle sağlıklı, huzurlu ve mutlu kalın, hoşcakalın.